- Orokorrean kontuan hartu beharrekoak
Espainian nazioarteko adopzioa izapidetzeko prozeduren inguruan, bereiztea beharrezkoa da:
a. Haurra babesteari eta nazioarteko adopzioaren arloan lankidetzari buruzko Hitzarmena aplikatzearen prozedura, 1993ko maiatza
b. Haurra babesteari eta nazioarteko adopzioaren arloan lankidetzari buruzko Hitzarmena berretsi ez duten herrialdeekin prozedura, 1993ko maiatza
Nazioarteko adopzio bat izapidetzea Espainian hasten da haur atzerritar baten adopzioa interesatuek egindako eskaintzatik abiatuta.
Eskaintza hau Espainiako administrazio publiko eskudunari aurkeztu behar zaio adopzioaren arloan, autonomia-erkidego ezberdinetan, eta horrela prozesu administratibo bat hasiko da Espainian eta ondoren haurraren jatorrizko herrialdean, eta amaitu daiteke nolabaiteko epaiketa judizialarekin, nahiz eta herrialde batzuetan izaera administratiboa izan dezakeen.
Adopzio eskaintzak herrialde batekin izapidetzen hasteko, Espainiako administrazio publiko eskudunek, beren haurren babesaren arloko erantzukizunak betetzean, hau egiaztatzen dute:
- Herrialde horren legediak adopzioa arautzen duela.
- Herrialdeak adingabeen babesaren arloan eskumena duen erakunde bat duela, adopziorako eskaintza zuzentzeko eta izapidetzeko aukera izan dezan.
- Herrialdean ez dagoela ziurgabetasun juridiko larririk adopzioak izapidetzeari dagokionez. Horretarako, iturri ofizialetatik eta nazioarteko haurren babeserako erakundeetatik informazioa eskatzen da.
Nazioarteko Adopzioaren Legeak zentzu honetan ezartzen du ez direla beste herrialde bateko edo beste Estatu batean ohiko bizilekua duten adingabeen adopziorako eskaintzak izapidetuko, honako egoera hauetan:
- Adingabeak ohiko bizilekua duen herrialdea gerra-konfliktuan dagoenean edo hondamendi natural batean murgilduta dagoenean.
- Herrialdean adopzioa kontrolatuko duen eta Espainiako agintariei adingabearen adoptagarritasunari buruzko informazioa eta legeak ezarritako gainerako informazioa bidaliko dien agintaritza espezifikorik ez dagoenean.
- Herrialdean adopziorako berme egokirik ez dagoenean, edo adopziorako beharrezko praktika eta izapideak ez dituztenean haurraren interesak errespetatzen, edo ez dituztenean nazioarteko arau etiko eta juridikoak betetzen.
Estatuko Administrazio Orokorrak, Erakunde Publikoekin lankidetzan, une bakoitzean zeintzuk herrialde dauden aurreko egoeraren batean sartuta erabakiko du, bertan adopzioak izapidetu ala ez erabakitzeko.
Nazioarteko adopzioetan bi legeria sartzen dira: Espainiakoa eta jatorrizko herrialdekoa, beraz, bi legeren baldintzak eta prozedurak bete behar dira.
Gainera, nazioarteko adopzioetan bi herrialdetako adopziorako erakunde eskudunak esku hartzen dute: eskatzaileen herrialdekoak eta haurraren jatorrizko herrialdekoak, bakoitzak ardura diferentziatuak baitituzte. Nabarmentzekoak dira:
- Espainian, adingabe bat adoptatzeko eskaintza egiten duen pertsonaren/doako egokitasuna zehaztea.
- Jatorrizko herrialdean: adingabeen adoptagarritasuna zehaztea eta, kasu batzuetan, nazioarteko adopzioa adingabe bakoitzarentzat egokiena den zerbitzu gisa zehaztea. Gainera, adoptatzeko eskaintzaari egokienak irizten dioten pertsonari/eskaintzea.
Nazioarteko adopzio eskaintza bat beste herrialde bati egiten zaion eskaera bat da, eta ez da beti amaitzen adopzioa osatzearekin, eskaintzaari eskaintzen zaien erakundeen irizpideen eta erabakien menpe baitago, baita haur jatorrizko herrialdeetako haurren babeserako ardura dutenen esku ere.
PROZEDURA, 1993KO MAIATZAKO HAU, HAURRAREN BABESA ETA NAZIOARTEKO ADOPZIOAREN LAN KIDEAREN ALORREAN
Espainiak 1995ean berretsi zuen hitzarmen hau, eta hitzarmena berretsi duten herrialdeekin adopzio prozedurak izapidetzeko aplikatzen da (ikus Araudia - estatu mailako esparrua - ataleko informazioa, 1993ko maiatzaren 29koa, Haurra Babesteko eta Nazioarteko Adopziorako Lankidetza Hitzarmenari dagokiona).
Hitzarmen hauen oinarria da prozedura osoan agintari zentralen lankidetza eta ardurak partekatzea, eta helburu nagusi gisa trafikoa, irregulartasunak eta gehiegikeriak saihestea, nazioarteko adopzioak bermatzeko neurriak ezarrita.
Ezartzen den prozedurak komunikazio eta lankidetza maila altua dakar nazioarteko adopzioan sartutako bi herrialdeen Agintari Zentralen artean, eta adopzioa osatu aurreko etapei bereziki erreparatuz. Hau da, jatorrizko herrialdeko adingabeen adoptagarritasunaren zehaztapena, adopziorako eskaintza egiten duen pertsonaren/doako egokitasunaren balorazioa hartzaile herrialdearen eskutik, eta agintarien arteko adostasuna haur/ren esleipenean eskatzaile konkretuei.
Espedienteak izapidetzeko bideak
Adopzio espedienteak izapidetzeko, adopziorako eskaintza egiten duen pertsonak/doak bi bide nagusi erabil ditzake.
- Agintari Zentralekin (bi herrialdeen Agintari Zentralen arteko komunikazioa prozedura osoan zehar). Espainiako legedi berriaren arabera, nazioarteko adopzioan bitartekaritza funtzioa Erakunde Publikoek zuzenean egin dezakete, adopziorako eskaintza agintari zentralekin egiten dute jatorrizko herrialdeetan, betiere jatorrizko herrialdeko izapidetze administratiboan ez badik fiziko edo juridiko edo debekatutako erakunderik esku hartzen.
- Nazioarteko Adopziorako Akreditatutako Erakundeak (aurrerantzean: OAA). Erakunde horiek, Hitzarmenaren arabera:
- Nazioarteko adopzioan bitartekaritza funtzioak garatzen dituzte.
- Bi herrialdetan akreditatuta egon behar dute, indarrean dagoen Espainako legediari eta jatorrizko herrialdeko legediari jarraikiz, bertan jarduketak garatzeko.
- Administrazio publiko eskudunak emandako akreditazio esparruan jarduten dute.
- Bitartekaritza funtzioak egiten dituzte, Espainian eta jatorrizko herrialdean, beren ordezkarien bidez, adopzio prozesua amaitu arte.
- Akreditatutako administrazioen kontrol eta gainbegiratzaren mende daude.
- Laguntza zerbitzuak eskaintzen dituzte bi herrialdeetako administrazio publikoei, hauei komunikazio-trukeen lotura gisa balio baitute, eta noski, adopzio prozesu luzean adopzioaren eskaintza egiten duten pertsona/doakari ere zerbitzu egiten diete (ikus OAA-ren atal espezifikoa).
Espainiako legediaren arabera, nazioarteko adopzioan bitartekaritza funtzioa OAA-k egin dezake. Inork ez pertsona edo erakunde batek esku har dezake nazioarteko adopzioan bitartekaritza funtzioetan.
1993KO MAIATZAKO HITZARMENA BERRETSI EZ DUTEN HERRIALDEEKIN PROZEDURA
Kasu honetan, adopzio espedienteak OAA bidez soilik tramitatzen dira eta La Haya-ko 1993ko maiatzaren 29ko Nazioarteko Adopziorako hitzarmeneko herrialdeen prozeduraren antzekoa da.
- Izapide etapak
Nazioarteko adopzio bat izapidetzea, hainbat etapatan banatzen den prozesua da, adoptatzeko interesa duen pertsonak/doak eskaintza aurkezten duenetik Espainiako adopzioa aitortzen den arte, eta, behar izanez gero, jatorrizko herrialdeei jarraipen txostenak bidaltzen zaizkien arte.
Ondoren, oro har hitz egingo dugu etapa horiei buruz:
1. Etapa.- Nazioarteko adopzioari buruzko informazioa eta prestakuntza
Adopzioaren eskaintza egiten duen pertsonak/doak informatze eta prestakuntza saioetara jo behar du aurretiko eta nahitaezko egokitasun-aitorpen eskaera baino lehen Erakunde Publikoa edo OAA-ak antolatutakoak.
Era berean, adopzioaren eskaintza aurkeztuko du espedientea irekitzeko. Horretarako, eskaera bete behar du eta administrazio autonomikoak eskatutako dokumentazioa aurkeztu.
2. Etapa.- Adingabe atzerritar baten adopzioari eskaintza egiten duen pertsonaren/doako egokitasunaren balorazioa
Adopziorako eskaintza egiten duen pertsonaren/doako egokitasunaren balorazioa baldintza bat da espainiar legedian ezarrita, atzerriko adopzio erabakia aitortzeko eta nazioarteko adopzioak izapidetzeko.
Egokitasuna Espainiako Erakunde Publikoak aitortu behar du adopzioa osatu baino lehen, adoptatzeko eskaintza egiten duen pertsona Espainan bizi denean.
Egokitasuna definitzen da: guraso erantzukizunaren arabera jarduteko gaitasun, trebezia eta motibazio egokia, adoptatu daitezkeen adingabeen beharrei erantzuteko eta nazioarteko adopzioak dakartzan ezaugarriei, ondorioei eta erantzukizunei aurre egiteko.
Helburua: adoptatzeko eskaintza egiten duen pertsonaren/doaren gaitasuna bermatzea, adoptatutako umeen behar fisiko, psikiko eta sozialei erantzuteko eta zaintzeko.
Baloraketan, adopziorako eskaintza egiten duen pertsonaren/doako egoera pertsonala, familiakoa eta soziala aztertzen dira, baita adingabearekin lotura egonkorrak eta seguruak ezartzeko gaitasuna, hezkuntza trebetasunak eta adingabea zaintzeko egokitasuna ere.
Azterketa hau psikologoek eta adingabeen babesean, familian eta adopzioan eskarmentua duten gizarte langileek egingo dute.
Balorazioa administrazio autonomikoko profesionalek eta/edo profesional pribatuek egingo dute. Azken hauek, administrazioak profesional elkarteekin izenpetutako lankidetza hitzarmenen bidez edo balorazio funtzioak betetzeko baimendutako talde diziplinarioen bidez.
Egokitasunaren balorazioaren etapan aurreko prestakuntza fase bat dago, non nazioarteko adopzioren errealitatea hurbiltzen zaien adopziorako eskaintza egiten duen pertsonari/doakari, umeen beharren hausnarketan laguntzeko eta erabakitze prozesuan laguntzeko. Prestakuntza programa baten bidez egiten da, eta eskaintza egiten duen pertsonarekin/doarekin eta arduradun profesionalekin, talde-saioak barne hartzen ditu.
3. Etapa.- Egokitasunaren ziurtagiria lortzea
Autonomia Erkidegoko Erakunde Publiko eskudunari dagokio beti nazioarteko adopziorako Egokitasun Ziurtagiriak ematea; inola ere ez dute beste erakunde publiko edo pribaturen bitartez izapidetuko.
Administrazioaren ebazpena ez egokitasunaren aldekoa balitz, adopziorako eskaintza egiten duen pertsonak/doak ebazpenean jasotako baliabideak aurkeztu ditzake.
Egokitasun ziurtagiriak normalean herrialde jakin baterako adopzioa aukeratzen dira. Ziurtagiriaren oinarri izan diren Psikosozialen Txostenak ere bai.
Ziurtagiriak eta Psikosozialen Txostenek hiru urteko indarraldia dute, organo eskudunak emititu izanetik, betiere adoptatzeko eskaintza egiteko egokitasunaren deklarazioa eman zuen pertsonaren/doaren egoera pertsonal eta familiarrean aldaketa garrantzitsurik ez bada gertatzen. Esana, hala ere, egoera bakoitzean aplika daitekeen legeria autonomikoan ezarritako baldintzetan eta mugapenetan mende egongo da.
4. Etapa.- Espedientea izapidetzeko bidearen aukeraketa
Oro har, adingabe baten adopziorako eskaintza haurra babesteari eta nazioarteko adopzioaren alorrean lankidetzari buruzko hitzarmena aplikatzen den herrialde batera zuzentzen bada, espedientearen bidea zehaztu behar da. Hots, espedientea Espainiako Administrazio Publiko eskudunen bidez edo Nazioarteko Adopziorako Akreditatutako Erakundearen (OAA aurrerantzean) bidez izapidetzen den ala ez.
Erabaki hori hartzeko kontuan hartu behar dira:
- Adingabearen jatorrizko herrialdeak espedienteak izapidetzeko modu esklusibo bat ezarri duen ala ez. Adibidez, herrialde batzuek nazioarteko adopzioak OAA bidez bakarrik egiten dira.
- Estatuko Administrazio Orokorrak, Erakunde Publikoekin lankidetzan, Estatu jakin batekin lotutako kasuetan, nazioarteko adopziorako eskaintzak OAA bidez bakarrik izapidetzea adostu duten edo ez, bi Estatuko agintariek baimendutakoak.
5. Etapa.- Espedientearen prestaketa Espainian
Adopziorako eskaintza egiten duen pertsonak/doak bere adopzio espedientea prestatu beharko du, adingabearen jatorrizko herrialdeak eskatutako dokumentu guztiak.
Informazio hori Autonomia Erkidegoetako Haurren Zerbitzuek ematen dute eta, OAA bidez izapidetzen bada, OAA-ko profesionalen laguntza eta aholkularitza izango dute.
Herrialde desberdinekin izapidetzen den kasuan, derrigorrezkoak izango dira dokumentuen itzulpenak (Itzultzaile ofizial batek eginak). Informazio gehiago Itzultzaile ofizialen zerrenda Ministerio de Asuntos Exteriores y de Cooperación web orrian kontsulta dezakete.
6. Etapa.- Dokumentuen legeztatzea eta egiaztatzea
Espainian emandako dokumentuek nazioarteko aplikazioa izan dezaten, legeztatze izapideak lehenetsi beharko dira: dokumentuak sinatzen dituzten pertsonek duten legezkoak dira.
Zein herrialdetara zuzenduko den eskaera dokumentuak:
- Apostillak: 1961eko urriaren 5eko Hitzarmena berretsi duten herrialdeetan, dokumentuen legeztatze izapidea ezarritako herrialdeetan. Apostillatzeko ardura duten erakundeak dokumentua eman duen organoaren araberakoak dira.
Egiaztatu eta legeztatu: Hitzarmen hori ez duten herrialdeetan, dokumentuak egiaztatze eta sinaduren aitortze kate bat igaro beharko dira, azken etapa Ministerio de Asuntos Exteriores
OpenAI-rekin automatikoki itzulita gaztelaniatik